Sanat kavramı öne sürüldüğü vakit pek çok yorum yapmak elbette mümkündür. Akademik çevrelerde sanata dair tanımlamanın içeriği hala güncelliğini korusa da genel anlamda kabul edilen belli başlı tanımları mevcuttur. En sade haliyle sanat, insan becerisinin ve yaratıcılığının hayal gücüyle birleşmesinden ortaya çıkan obje veya performanstır. Sanat dalları diğer bir tabirle insanoğlunun soyut düş dünyasının vücut bulmuş halidir
.Sanat kavramı öne sürüldüğü vakit pek çok yorum yapmak elbette mümkündür. Akademik çevrelerde sanata dair tanımlamanın içeriği hala güncelliğini korusa da genel anlamda kabul edilen belli başlı tanımları mevcuttur. En sade haliyle sanat, insan becerisinin ve yaratıcılığının hayal gücüyle birleşmesinden ortaya çıkan obje veya performanstır. Diğer bir tabirle insanoğlunun soyut düş dünyasının vücut bulmuş halidir.
Bu sebepledir ki sanat öğelerinin bütünü, insan ruhunun toplamıdır yargısında bulunmak doğaldır. Sanat’ın en belirgin özelliği evrensel oluşudur. Bu sebeple insana, doğaya kısacası yaşama dair pek çok öğeyi bünyesinde barındırır.
Sanatın Özellikleri Nelerdir?
Sanatın evrensel olarak addedilebilmesi için olmazsa olmaz bir takım şartları mevcuttur. Bu şartlardan bazıları şunlardır;
- Bir konunun (suje) olması,
- Kesinlikle özgün olması,
- Göze hoş gelmesi, estetik zevkleri barındırması,
- Yaratıcı dokunuşların sanat eserine yansıması,
- Ortaya konulan sanat eserinin sanatçının duygu ve düşüncesini yansıtması,
- Sanatseverlerde birden fazla duygu ve düşünce uyandırması,
Sanat Türleri Nelerdir?
Sanat’ın pek çok alt dalı mevcut olsa da ana hatlarıyla üç keskin alandan bahsedebilmekteyiz. Bunlar; İşitsel, Görsel ve Dramatik sanatlardır. Bu üç sanat dalı bünyesinde sanatın çeşitli kollarını barındırır. Dolayısıyla sanat dünyasına dair daha fazla bilgiye erişmek için alt katmanlarına seyahat etmek elzemdir.
İşitsel (Fonetik) Sanatlar
İsminden de anlaşılacağı gibi işitsel sanatlar, insanları kulak ve göz vasıtasıyla tesiri altında bırakmaktadır. Edebiyat ve müzik dinletileri işitsel sanatlara girmektedir. Fonetik sanatlarda, sanatçı ile sanatsever arasında ritmik ve akustik kuvvetli bir bağ kurulur. Örneğin Fazıl Say’ın dinletisi işitsel sanatlara ülkemizden en somut örneklerden bir tanesidir.
Görsel (Plastik) Sanatlar
Görsel sanatlar yapısı gereği güzellik ve estetik kaygılara çağrışım yapmak zorundadır. Sanatçılar eserlerini ortaya koyarken bu unsurlara dikkat etmelidir. Estetik bakış açısıyla ortaya konulan sanat eserleri, bir toplumun ortaya koyduğu değerler silsilesinin ön basamaklarında kendisine yer bulmaktadır. Resim, heykel mimari gibi gözün somut olarak algıladığı eserlere görsel sanatlar denir.
Dramatik (Ritmik) Sanatlar
Dramatik sanatlarda duygu yoğunluğu göze çarpan ana unsurdur. Performans sanatçıları ve izleyici arasında doğrudan köprü kurulması amaçlanır. Duygu yoğunluğunun transferi başarılı şekilde seyirciye aktarılmasıyla sanat icra edilir. Böylece ortaya samimi bir atmosfer meydana gelir. Dramatik sanatlara tiyatro ve operayı örnek verebiliriz.
Görsel Sanatlar Nedir?
En sade haliyle görsel sanatlar, hayal gücünün yetenekle birleşiminden doğan, estetik haz uyandıran eserler bütünüdür. Doğası gereği görsel sanatlar görsel formlarda olmak zorundadır. Resim, çizim, heykel, seramik, baskı resim ve fotoğraf sanatı gibi sanat dallarını içerir. Süsleme sanatı, moda tasarımı, iç mimarlık gibi uygulamalı sanat dalları da görsel sanatlar kategorisinde değerlendirilmektedir.
Sanatın tanımı keskin ifadeler ile ifade edilmesi mümkün olmayacağı gibi sanatın alt dallarından bir tanesini teşkil eden görsel sanatlar içinde aynı ifadeyi kullanmamız yerinde olacaktır. Diğer bir ifadeyle birçok sanat disiplini geçişken bir yapıya sahiptir. Bu durum sanat formları arasında çok doğal bir hadisedir. Bu sebeple grafik tasarım, endüstriyel tasarım ve moda tasarımı gibi benzer uygulamalı sanatlar da görsel sanatlar bünyesinde ele alınır.
Görsel Sanat Dalları Nelerdir?
Yukarıda da ifade edildiği üzere görsel sanat dalları öncelikle göze hitap etmelidir. Sanat eseri estetik kaygıları kesinlikle göz ardı etmemelidir. Ana hatlarıyla görsel sanat dalları dört ana başlıktan meydana gelmektedir. Bunlar; Güzel Sanatlar, Modern Sanatlar, Dekoratif/El Sanatları ve Uygulamalı Sanatlardır. Dövme gibi beden üzerine işlenen motiflerde görsel sanat dalları arasında sayan kesimler vardır fakat bu tartışmaya açık bir konudur.
Güzel Sanatlar
Şüphesiz güzel sanatlar ile görsel sanatlar sıklıkla karıştırılan iki sanat koludur. Fakat gerçek şu ki hiyerarşik şemada güzel sanatlar, görsel sanatların bir alt kolunu temsil etmektedir. Görsel sanat dalları arasında akla ilk gelen koldur. Resim, çizim, baskı resim, heykel, grafik sanatı, el yazması, tezhip, mimari gibi faaliyetlerdir. Bunlar güzel sanatların etkinlik alanlarını oluşturur.
Modern Sanatlar
Modern sanatlar, görsel sanat dalları arasında yer alan bir başka alt koldur. Adından da anlaşılabileceği üzere modern sanatlar teknoloji ile içli dışlı bir alandır. Yüksek teknoloji disiplinleri içerir. Fotoğraf, video sanatı ve animasyon faaliyetlerinin kombinasyonunu oluşturur. Bilgisayar programlarının modern sanat uygulamaları çerçevesinde mühim bir rolü mevcuttur. Bir diğer modern görsel sanat etkinliği ise buz heykeli ve grafiti sanatı gibi geçici sanat formlarıdır. Bunlara arazi sanatı da denilmektedir.
Dekoratif/ El Sanatları
Görsel sanat dalları arasında sayabileceğimiz bir başka sanat kolu ise el veya dekoratif sanatlarıdır. Güzellik ve işlevselliğin sentezinden meydana gelen nesne odaklıdır. Estetik kalite ön plandadır. Günümüzde genellikle ticari kaygılarla icra edilmektedir. İç mimarlık içermektedir fakat mimarlık içermez. Özetle bu kategoride seramik, goblen, stüdyo çömlekçiliği, mozaik ve cam sanatı gibi yüksek el becerisi ve zanaatı isteyen bir alandır.
Uygulamalı Sanatlar
Uygulamalı sanatlar, görsel sanatlar tanımına geniş perspektifte bakıldığı vakit karşımıza çıkan bir koldur. Bir meslek olarak icra edilebilecek uygulamalı sanatları tanımlayabilecek en bariz kelime zanaat ve zanaatkardır. Uygulamalı sanatlar yetenek, yaratıcılık ve hayal gücünün birleşiminden meydana gelir. Başlıca uygulamalı sanat örnekleri şunlardır: Endüstriyel tasarım, mimarlık, seramik, otomotiv tasarımı, moda tasarımı, hat, dekorasyon, grafik tasarım, harita tasarımıdır.
